Thay đổi tâm lý ở tuổi vị thành niên ra sao?

No comments

Bố mẹ hãy là người bạn tâm tình, định hướng, giáo dục giới tính và tình yêu cho trẻ ngay từ khi mới bước vào tuổi dậy thì.

1. Tính độc lập

Đến tuổi vị thành niên, trẻ ắt đầu có xu hướng tách ra, ít phụ thuộc vào cha mẹ. Trẻ không thích đi cùng bố mẹ đến nơi đông người, không thích bố mẹ đèo đi học hay làm hộ mình những việc cá nhân. Ngoài ra, một số trẻ có cá tính bướng bỉnh còn thường xuyên tỏ ra bất đồng quan điểm với bố mẹ, thích chứng tỏ “cái tôi” của mình. Đôi khi, trẻ chống đối lại bố mẹ. Đây là một biểu hiện tâm lý đáng quan tâm nhưng phải kiên trì, mềm dẻo, linh hoạt uốn nắn để tránh chạm tự ái đến tổn thương tinh thần.

Trẻ thích chuyển từ sinh hoạt gia đình, sang sinh hoạt bạn bè, tín ngưỡng để đạt được sự độc lập. Do vậy, nhiều bố mẹ có cảm giác con cái mình thích đi chơi, tụ tập với bạn bè hoặc ở trong phòng riêng một mình hơn là trò chuyện với bố mẹ. Đây là sự khác biệt rất lớn của trẻ vị thành niên so với khi còn nhỏ.

2. Ý thức về sự trưởng thành

Trẻ thường cố gắng khẳng định mình như một người lớn, bắt chước hành động, lời nói hay phong cách ăn mặc của những người trưởng thành mà trẻ ngưỡng mộ. Đồng thời, trẻ cũng luôn mong muốn bố mẹ, bạn bè, anh chị em coi mình là một người trưởng thành thực sự.

Một số trẻ bắt đầu có những lo lắng về tương lai, học tập, sự nghiệp,… Có thể trẻ giữ kín trong lòng hoặc chia sẻ với bạn bè anh chị chứ ít khi bộc lộ tâm sự với bố mẹ, nhất là trẻ nam.

3. Tình cảm

Sự trưởng thành về thể chất đánh dấu sự khác biệt giới tính rõ ràng ở trẻ nam và trẻ nữ tuổi vị thành niên. Những sự thay đổi này rất dễ nhận ra nên bản thân trẻ cũng nhận thức được về mình và bạn bè nam nữ xung quanh. Chính sự thay đổi sinh lý này là tiền đề dẫn đến sự thay đổi về tâm lý. Trẻ bắt đầu có nhận thức về giới tính, biết rung động, xao xuyến trước bạn khác giới mà mình có thiện cảm,…

Những cảm xúc này đến rất bất chợt, tự nhiên. Trẻ bắt đầu biết đến “tình yêu” bạn bè, có những hành động thể hiện tình cảm với người mình thích và nhiều lúc khó phân biệt đâu là tình yêu, đâu là bạn bè. Đặc biệt, trẻ nữ thường mơ mộng, khi đổ vỡ tình cảm dễ dẫn đến mất niềm tin, chán nản, ảnh hưởng đến cuộc sống và việc học tập.

“Tình yêu” tuổi học trò là những rung động đầu đời rất trong sáng, cũng là sự phát triển tự nhiên của cảm xúc con người khi đang trưởng thành. Bố mẹ không nên vì lo lắng cho con mà cấm đoán một cách cực đoan. Điều này ngược lại còn gây ảnh hưởng tâm lý nặng nề cho trẻ. Bố mẹ hãy là người bạn tâm tình, định hướng, giáo dục giới tính và tình yêu cho trẻ ngay từ khi mới bước vào tuổi dậy thì.

4. Trí tuệ

Liên tục được phát triển từ những thu nhập và tích luỹ các kiến thức nhà trường, xã hội đến thay đổi những suy nghĩ, trẻ vị thành niên thường thích lập luận, suy diễn nhìn sự vật theo quan điểm lý tưởng hoá. Giai đoạn phát triển đặc biệt này chịu ảnh hưởng rất mạnh mẽ của các điều kiện văn hoá, giáo dục, kinh tế của môi trường gia đình và xã hội đồng thời cũng là giai đoạn gây nhiều lo ngại cho các bậc cha mẹ và cho cộng đồng.

Tuổi vị thành niên ở mỗi nền văn hoá có những đặc điểm riêng nhưng nói chung còn bộc lộ tính phụ thuộc, sự khủng hoảng về nhân cách và hoang mang về tâm lý mà như nhiều người đã nhận xét, các em đang muốn khám phá chính mình “Tôi là ai ?”. Tuy trưởng thành về mặt cơ thể nhưng vị thành niên còn phải được giúp đỡ, giáo dục để hình thành nhân cách xã hội và phát triển đúng hướng.